MARCIN DOBROWOLSKI, BIZNES24: A na czym może polegać sama czystka w administracji, słowo purge zapowiedziana przez Donalda Trumpa. Jak może ona wpłynąć na relacje gospodarcze, o tym między innymi będę mówił z Romanem Rewaldem, prawnikiem amerykańskim, Senior Strategic Advisor w firmie doradczej Crido. Dzień dobry Panie mecenasie. Witamy w BIZNES24.
ROMAN REWALD, CRIDO: Moje uszanowanie.
TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ
NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24
MD: Dziękujemy za poranne powstanie, żeby móc opowiedzieć naszym widzom to, co działo się w tej debacie, Pan poświęcił tę noc, aby ją oglądać. Proszę powiedzieć, jakie pierwsze wrażenia po debacie już po kilku godzinach snu, jak rozumiem.
RR: Wie pan, wrażenia są minorowe. Rzecz jest w tym, że debaty kiedyś były oparte na merytorycznych argumentach i tak zwanych issues, a teraz debata stała się w zasadzie tylko performance – to jest tylko wystąpienie i przedstawienie siebie. Problem jest taki, że mi się to kojarzyło z debatą pomiędzy social media – tymi socjalnymi mediami z internetu a mediami stream line, czyli tymi ważnymi prasowymi, które są zorganizowane. Ponieważ po jednej stronie był stek kłamstw, po drugiej stronie była próba odpowiedzi, ale minorowa.
Natomiast fakty były po stronie tej, która była mainstreamowa. A social media w swoim normalnym stylu dawały po prostu stek bzdur i kłamstw. Więc tak to wyglądało. Nie robi się debaty z kłamcą, bo jak kłamca sprowadzi przeciwnika do swojego poziomu i tam go pokona swoim doświadczeniem. Więc to nie była dobra debata.
MD: No właśnie, co Pana zdaniem a coraz bardziej wyraźne jasne staje się, że Donald Trump może powrócić do Białego Domu i już teraz zapowiada, że jego rządy rozpoczną się od rewanżu za przegraną w poprzednich wyborach prezydenckich. Zapowiedział coś, co nazwał w tłumaczeniu na polski czystką, czyli to słowo purge. Co to może oznaczać dla administracji amerykańskiej, ale również dla gospodarki amerykańskiej?
RR: Ja myślę, że to może oznaczać to, co zawsze. Każda zmiana administracji powoduje purge. Całą administrację rządową i się wymienia na nową. Nie wiem czy pamięta pan, ale kiedyś ja ze jak wygarł G. W. Bush to ludzie wychodzili z Białego Domu i wyrywali klawisze „W” z komputerów żeby się zrewanżować za swoją przegraną. To jest zawsze robione.
Natomiast zapowiedź purge to jest znacznie więcej, bo to jest zemsta, to jest mówienie o tym, żeby prowadzić postępowania karne, sądowe przeciwko przeciwnikom, którzy się wypowiadali, przeciwko Trumpowi. Trump jest znany z tego, że jest strasznie mściwy, więc każdy, kto nie jest za Trumpem jest przeciwko niemu. I ta osoba będzie przedmiotem tego purge, czyli tej zemsty. I to zarówno w samej administracji, jak i wszędzie indziej.
Jak to powinno wpłynąć na gospodarkę? Nie powinno mieć. Amerykański rząd nie ma wielkiego wpływu na gospodarkę. To było widać wcześniejszej rozmowie. Rynki reagują na własny sposób na to, co się dzieje w administracji. Ograniczenie regulacji, które zapowiada Trump, może być pozytywne dla rynków, ale ograniczenie dysputy i demokracji i zdolności i praworządności, może być wielkim problemem dla gospodarki.
Praworządność jest instrumentem, który jest niesłychanie ważny i na to gospodarka jest bardzo wrażliwa, więc wszelkie akty zemsty to w zasadzie to taka zapowiedź jest negatywna dla Trumpa w jego wyborach. Ludzie nie będą to przyjmowali za dobrą monetę, że on będzie swoją mściwość stosował w stosunku do całego kraju zaraz po wygraniu wyborów, jeżeli je wygra. Moim zdaniem nie wygra, ale nigdy nie wiadomo.
MD: Ja widzę dwa elementy, które potencjalnie mogą być problematyczne czy które mogą być zagrożeniem. Pierwszy to jest kwestia Jerome Powella. On wielokrotnie – Trump krytykował szefa amerykańskiej Rezerwy Federalnej. Nie wiem, w jaki sposób mógłby wpłynąć na zmianę szefa rezerwy, bo to jest oczywiście niezależny organ, choć przy nominacji nowego mógłby oczywiście mieć decydujący wpływ.
Ale prawnicy Trumpa już teraz zapowiadają, że będą stosowali najróżniejsze sztuczki prawne po to, aby pokazać, że to egzekutywa jest w całości w rękach prezydenta, to będą przynajmniej chcieli udowodnić. A druga rzecz to jest kwestia oczywiście obecności Stanów Zjednoczonych na rynkach, na szlakach handlowych. To przecież Stany Zjednoczone gwarantowały nam wolny handel. Pytanie, czy teraz, jeżeli kraje nie będą chciały uczestniczyć w zabezpieczeniu tego wolnego handlu, to czy po prostu Stany się z tego zabezpieczenia nie wycofają?
RR: No właśnie. Tylko, że to nie jest tyle kwestia tego purge, czyli oczyszczania, tylko kwestia podejścia Republikanów (…) do całości zagadnień, o których Pan mówi. No, na pewno będziemy mieli do czynienia na arenie międzynarodowej z obniżeniem autorytetu amerykańskiego i Ameryka przestanie być liderem wolności.
A druga reszta, o której pan mówił to jest kwestia praworządności. Jeśli nie będzie praworządności i będą stosowane sztuczki, które są na pograniczu prawa – jazda po bandzie, no to ta praworządność spowoduje, że będzie to dla gospodarki problem. Jak mówię, gospodarka kocha praworządność, wymaga praworządności i jej brak będzie negatywnie widziany przez gospodarkę i przez rynki.
MD: Roman Rewald, amerykański prawnik był naszym gościem.
Masz firmę? Nie przegap ważnych informacji dla Twojego biznesu.
Telewizja dostępna w sieciach kablowych, na platformach satelitarnych, oraz w Internecie.
Kup dostęp online do telewizji BIZNES24
Tylko 11,99 zł za miesiąc, 99 zł za roczny dostęp przez stronę BIZNES24.TV
