MARCIN DOBROWOLSKI, BIZNES24: A więcej o tej sprawie już teraz z Izabelą Leśniewską, doradcą podatkowym i ekspertem Unii Przedsiębiorców Polskich. Dzień dobry.
IZABELA LEŚNIEWSKA, UNIA PRZEDSIĘBIORCÓW POLSKICH: Dzień dobry panu, dzień dobry Państwu.
TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ
NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24
MD: Czy wie Pani o kontrolach w firmach podejmowanych przez ZUS w sprawie środków przyznanych z tarcz, między innymi pomocy postojowej?
IL: Tak, u mnie też to występuje.
MD: Jeżeli ZUS kwestionuje przyznanie środków, to, na jakiej podstawie?
IL: To jest kwestia zwykłych zapisów ustawy covidowej, o których była mowa i nadal jest to oczywiście możliwość kontrolowania oświadczeń składanych przez przedsiębiorców. Te oświadczenia były teoretycznie automatycznie podpowiadane przez ZUS, ponieważ to się działo generalnie w formie elektronicznej, ale wiadomo, że były nieprecyzyjne informacje zarówno na stronach rządowych, jak i oczywiście same druki budziły czasami wątpliwości.
Najprostszym chyba takim przykładem to można powiedzieć: świadczenie postojowe, o którym jest właśnie teraz mowa, sobie specjalnie wydrukowałam taki wniosek, który się nazywał RSP-D, czyli wniosek o świadczenie postojowe, gdzie jest takie hasło dla osób prowadzących działalność gospodarczą, jest ono nieprecyzyjne w rozumieniu przepisów, których ta działalność gospodarcza miała być realizowana.
W związku z powyższym część osób mogła domniemywać, że składając wniosek składa poprawne oświadczenie. Chodziło przede wszystkim o definicję, kto jest przedsiębiorcą w rozumieniu, ale nie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ale ustawy Prawo przedsiębiorców. Czyli dotyczy to wspólników spółek jawnych, partnerskich. W związku z powyższym błędy, które mogły się ewentualnie pojawić ze strony przedsiębiorców, a może przedsiębiorców ubezpieczonych w zusie, to po prostu niepoprawny kod tytułu ubezpieczenia na deklaracjach rozliczeniowych.
Automat zusu oczywiście weryfikował w tym momencie te kody i automatycznie przyznawał te środki finansowe niezgodnie ze stanem faktycznym. To jest jedna kwestia. I druga kwestia: automat zusu nie był w stanie weryfikować tak zwanych spadków obrotów. To przedsiębiorca wpisywał sam indywidualnie. W związku z powyższym ciężko jest mówić o pomyłkach czy to ze strony zusu, czy ze strony przedsiębiorców. Jest kwestia weryfikacji złożonych oświadczeń i kwot podawanych na takich drukach. No to, co niestety tylko i wyłącznie może się odbyć podczas kontroli bezpośrednio u przedsiębiorcy.
MD: Czyli błąd ewentualne podejmował automat?
IL: Automat weryfikował dane przekazywane przez przedsiębiorcę i nie weryfikował, czy dane deklaracje rozliczeniowe, których wynikał tytuł do ubezpieczeń społecznych, czy jest poprawne, czy nie. On tylko diagnozował. Ktoś ma właściwy kod tytułu ubezpieczenia, jako przedsiębiorca w składanych deklaracjach rozliczeniowych w stosunku do złożonego wniosku. Jeżeli to mu się zgadzało, to automatycznie to oczywiście zatwierdzał. Jeżeli przedsiębiorca pomylił się w składaniu deklaracji rozliczeniowych i błędnie złożył kod tytułu ubezpieczenia w zgłoszeniu, to tego automat zazwyczaj nie wychwytywał.
MD: Skoro ruszają kontrole, to jak firmy, jak przedsiębiorcy mogą się zabezpieczyć przed problemami?
IL: No, trzeba zdiagnozować w każdym przypadku, niestety indywidualnie, bo tutaj nie ma jakiejś jednej ścieżki, jednej rady, czy faktycznie składane dokumenty rozliczeniowe czy zgłoszeniowe odpowiadają stanowi faktycznemu. Dlaczego? Bo połączenie ZUS i CEIDG praktycznie przez jedno okienko jest automatyczne i łatwo to teoretycznie ZUS powinien zweryfikować, ale z mojego doświadczenia wynika, że tego nie weryfikował podczas tarcz kryzysowych i przyznawania w 2020 roku.
A jeżeli mamy taką sytuację, to można spróbować po prostu złożyć deklarację korekty rozliczeniowej i zgłoszeniowej. Zazwyczaj, jeżeli ktoś ma różne tytuły ubezpieczeń, czyli jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą i równocześnie był wspólnikiem spółki jawnej czy partnerskiej i ma jakieś błędy i uchybienia w dokumentach zgłoszeniowych czy rozliczeniowych, to jest to w cudzysłowie do naprawy. Jeżeli chodzi o kwoty to tylko i wyłącznie opieranie się na dokumentach finansowych danego przedsiębiorcy. Tego ZUS nie był w stanie weryfikować, no, bo na podstawie, jakich danych.
MD: Bardzo, bardzo Pani dziękuję za komentarz. Izabela Leśniewska, doradca podatkowy i ekspert Unii Przedsiębiorców Polskich była naszym gościem. I na koniec tylko dodam, że czekam chyba tylko na Kodeks karno-skarbowy dla automatów, sztucznej inteligencji, oraz programów, bo chyba będzie więcej takich problemów. Bardzo dziękuję Pani za wszystkie informacje.
IL: Zdecydowanie więcej.
