USTAWA DEREGULACYJNA ZMARNOWANĄ SZNASĄ? NIE ZMIENIONO BLOKADY KONT (ROZMOWA)

MARCIN DOBROWOLSKI, BIZNES24: Znamy propozycje zmian prawa zawarte w ustawie deregulacyjnej, wśród których znajdują się m.in. przepisy dotyczące kontroli w firmach. Z nami jest Marcin Jaklewicz, adwokat w kancelarii Kopeć Zaborowski. Dzień dobry, witam w BIZNES2424.

MARCIN JAKLEWICZ, KANCELARIA KOPEĆ ZABOROWSKI: Dzień dobry, witam Państwa.

TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ

NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24

MD: Po zapoznaniu się z proponowanym brzmieniem tej ustawy przedsiębiorcy narzekają, że może to być kolejna zmarnowana szansa poprawy losu przedsiębiorców. Czego w niej najbardziej brakuje? Panie mecenasie?

MJ: Dzień dobry Państwu. Kwestia problemu blokad rachunków bankowych ostatnio została dostrzeżona przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał na brak spójności systemowej. Miał na myśli to, że istnieje kilka ustaw, które regulują dokonywanie przez różne organy państwowe i banki blokady rachunków bankowych. Rzecznik wskazał na brak faktycznej kontroli instancyjnej nad tymi blokadami rachunków. Zatem tutaj dostrzeżona została ta fasadowość, jak rzecznik sam nazwał.

MD: Czyli, jak rozumiem, Panie mecenasie, ustawa deregulacyjna, która miała wprowadzić rozwiązania bardziej przyjazne dla przedsiębiorców, ona nie obejmuje ograniczenia możliwości blokad rachunków biznesu?

MJ: Zgadza się. Tutaj zabrakło właśnie systemowego działania ze strony ustawodawcy i problem pozostanie. Natomiast problem istnieje niejako dwutorowo. Jeden to jest problem ustawodawczy, gdzie jest chaos legislacyjny, jeśli chodzi o system blokad. A drugim problemem jest sposób działania organów ścigania, który odbiega daleko od tego, czego byśmy sobie życzyli, czyli szybkości działania i jakiejś realnej możliwości faktycznego zbadania zasadności takiej blokady. Więc de facto faktycznie gdyby ustawa przewidywała systemowe ujęcie problemu, moglibyśmy sobie z tym poradzić jako cała struktura państwowa. No, niestety, ale problem na pewno pozostaje.

MD: Jak często zdarza się, że przedsiębiorcy mają blokowane konta?

MJ: Nie istnieją statystyki takie, które by mówiły o tym, że jaka część przedsiębiorców ma blokowane rachunki bankowe. Natomiast z mojej perspektywy osoby, która zajmuje się tego rodzaju problemami, jestem obrońcą w sprawach karnych, pełnomocnikiem pokrzywdzonych w tego rodzaju postępowaniach no niestety, często widzę blokady rachunku bankowego, które de facto nie są rozwiązaniem problemu, do którego zostały stworzone, a kolejną elementem represji na takiego na przykład głównie przedsiębiorcę, który prowadzi działalność gospodarczą. Prowadzone są jakieś postępowania, czasami jeszcze nawet nie w fazie przeciwko osobie, czyli jeszcze nie ma zarzutów a blokada rachunku bankowego często jest już stosowana przez wiele tygodni, miesięcy bez de facto żadnej możliwości skontrolowania jej zasadności, ponieważ to gromadzenie materiału dowodowego i badanie faktycznych przesłanek, no to trwa miesiącami w praktyce.

MD: A, Panie mecenasie, co powinien zrobić przedsiębiorca, który widzi, zazwyczaj jest to nieoczekiwana informacja, oczywiście widzi, że rachunek jest zablokowany? Co może zrobić? Pozwać skarbówkę? To w dalszej kolejności, ale w pierwszej kolejności w jakiś sposób może odblokować ten rachunek? Dla tych, których jeszcze to nie spotkało, na szczęście.

USTAWA DEREGULACYJNA ZMARNOWANĄ SZNASĄ? NIE ZMIENIONO BLOKADY KONT (ROZMOWA) — źródło: BIZNES24

MJ: Wraz z pierwszą informacją o takiej blokadzie rachunku bankowego napotykamy te pierwsze problemy. Bo de facto na początku nie wiemy nawet, jakim tytułem została taka blokada założona. Nie wiemy, czy to była inicjatywa banku, czy organu skarbowego, czy może Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, no bo wszystkie te instytucje mają prawo do zainicjowania takiej blokady. Najpierw należy się dowiedzieć, jaka była podstawa blokady.

To znaczy z inicjatywy którego organu. Można próbować uzyskać taką informację w samym banku. No i zależnie od tego, jaka to będzie informacja, czy to jest szef krajowej – KAS, czy szef GIIF, czyli Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Należy te kroki dostosować, ponieważ inne są przesłanki blokady przez organy skarbowe, a inne przez na przykład tak, jak mówiłem GIIF albo Komisję Nadzoru Finansowego.

Więc generalnie trzeba dostosować swoje kroki do tego, który organ de facto zablokował ten rachunek bankowy. Sprowadza się to do zgromadzenia informacji o przeprowadzanych przez siebie ruchach na takim rachunku bankowym albo też maklerskim (w przypadku blokady KNF) i dostarczenia do banku do instytucji prowadzącej rachunek bankowy i też do organu ścigania informacji tłumaczących standardowy charakter przeprowadzanych przez siebie transakcji po to, żeby móc przekonać ten organ do uchylenia tej blokady.

MD: Czy zdarza się, że takie blokady są dokonywane bezprawnie? I czy w takiej sytuacji, czy Pana zdaniem mamy szansę na to, aby uzyskać w jakiejkolwiek formie odszkodowanie?

MJ: Tą bezprawność odczytywałbym przede wszystkim w ten sposób, że materiał dowodowy, który stanowi podstawę tej pierwszej blokady jest bardzo, bardzo skromny i nie jest właściwie weryfikowany. Często taka blokada rachunku bankowego jest blokadą z daleko założoną tezą o tym, że jakieś przestępstwo zostało popełnione, a później dopiero gromadzone są faktycznie szczegółowe dowody, które mają dowieść tego, że takie przestępstwo zostało popełnione. To jest odwrócona kolejność.

I oczywiście w momencie, kiedy wykażemy już po czasie, po zwalczaniu tej blokady i po wykazaniu, że to była pochopna decyzja, która trwała zawsze praktycznie tygodniami czy miesiącami, no to oczywiście warto zawalczyć wtedy o takie odszkodowanie. Natomiast tak, jak pan redaktor stwierdził, to są działania już, które należy podjąć po czasie. Faktycznie przedsiębiorcy są bardziej narażeni.

MD: Bardzo dziękuję Panie Mecenasie za rozmowę. Marcin Jaklewicz z kancelarii Kopeć Zaborowski był naszym gościem. Dziękuję Panu za te informacje i czekamy na ostateczne brzmienie ustawy deregulacyjnej, która jest teraz w konsultacjach, drodzy Państwo.

MJ: Dziękuję.