SPADEK INDEKSU KONIUNKTURY I DUŻA NIEPEWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORCÓW (ROZMOWA)

ROMAN MŁODKOWSKI, BIZNES24: Niestety wygląda na to, że odpowiedź na szczegółowe pytanie jak się Wam drodzy przedsiębiorcy, prowadziło ostatnio biznes, nie jest szczególnie optymistyczna. Polski Instytut Ekonomiczny bada to, co Państwo – przedsiębiorcy myślą i syntetyzuje efekty tego badania we wskaźniku MIK, o którym będziemy teraz rozmawiać z dr Katarzyną Dębkowską, kierowniczką działu Foresightu Gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym. Witam bardzo serdecznie.

KATARZYNA DĘBKOWSKA, POLSKI INSTYTUT EKONOMICZNY: Dzień dobry, witam serdecznie wszystkich i Pana redaktora.

TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ

NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24

RM: MIK nie wygląda zbyt optymistycznie, gdybyśmy sobie popatrzyli na jego wykres, bo jest poniżej zera i zaznaczyła się tendencja spadkowa, co gorsze w danych za: to są miesięczne dane – za październik.

KD: Tak, te spadkowe tendencje, czyli taka przewaga nastrojów negatywnych nad pozytywnymi, którą dostrzegamy wśród przedsiębiorców, niestety towarzyszy nam już od czerwca tego roku, czyli jeszcze tak jak na początku tego roku bieżącego do maja te nastroje były lepsze, teraz się pogorszyły. No i ten ostatni odczyt, no też jeszcze jest mniejszy, niż miesiąc temu.

W związku z tym nie można tutaj mówić o jakimś optymizmie panującym wśród przedsiębiorców. Co więcej, jeśli tak popatrzymy w przyszłość, bo też pytamy się dodatkowo przedsiębiorców jak oni myślą, czy w ciągu kolejnych trzech miesięcy sytuacja w ich firmie się poprawi, czy sytuacja gospodarcza w kraju się poprawi to niestety obserwujemy coraz większą liczbę, coraz większy udział pesymistów. Już w tym momencie od ostatniego odczytu wynika, że jedna trzecia badanych firm nie widzi polepszenia poprawy swojej sytuacji swojej firmy, a blisko połowa nie widzi polepszenia sytuacji gospodarczej w kraju.

Więc ta jesień i ten ostatni kwartał, no tym pesymizmem troszeczkę nas tutaj przeraża, aczkolwiek, no nie można też wszystkiego tak ujmować w kolorach zupełnie czarnych, ponieważ nasz Miesięczny Indeks Koniunktury wyłapuje różnego rodzaju komponenty i ta sytuacja wygląda na pewno lepiej, jeśli chodzi o skłonność firm do podnoszenia wynagrodzeń, co zresztą, no trochę trzeba przestudzić, bo wiadomo, że od stycznia czeka nas podniesienie płacy minimalnej.

Więc już w tych naszych odczytach te tendencje do szykowania się do podwyżek wyraźnie wskoczyły, bo mniej więcej jedna piąta firm stwierdziła, że te wynagrodzenia będzie podnosić. Właściwie żadna z firm, bo to jest 2%, czyli w granicach błędu statystycznego nie mówi o obniżkach wynagrodzeń. No i to, co jeszcze nas troszeczkę tutaj niepokoi to jest kwestia związana z zatrudnianiem pracowników, bo generalnie zdecydowana większość: 80% chce utrzymać poziom zatrudnienia, bo wiadomo jakie mamy czasy, mamy niską stopę bezrobocia, więc trzeba o to zatrudnienie jak najbardziej zabiegać i dbać. Ale w tym ostatnim odczycie lekka przewaga: 13% mamy takich firm, które myślą o zwolnieniach nad dziewięcioma procentami, które myślą o dodatkowych utrudnieniach pracowników.

RM: Państwo to podsumowują tak: „Za spadek wskaźnika odpowiadają niższe wskazania w zakresie płynności finansowej firm, malejąca skłonność do podejmowania zatrudnienia i realizacji inwestycji.”

To znaczy, że ta nadzieja na to, że pojawi się drugi silnik rozwoju gospodarczego konsumpcji, która niestety niespecjalnie idzie dobrze, mieliśmy dane o spadku konsumpcji gusowskiej w poprzednim miesiącu. To rozumiem, że oddala się perspektywa, że firmy zaczną inwestować. Dość niepokojąco brzmi: niższe wskazania w zakresie płynności finansowej, bo to znaczy, że w firmach jest po prostu mniej gotówki.

Więc, jeśli Pani mówi o wzroście wynagrodzeń, to to raczej nie jest tak, że przedsiębiorcy się świetnie czują i chcą płacić więcej. Tylko presja, rozumiem na wzrost wynagrodzeń jest taka, że oni nie chcą, ale muszą, cytując pewne słynne powiedzenie. No, ale to z kolei powoduje, że oddalają się inwestycje, pogarsza się sytuacja płynnościowa, więc generalnie w firmach jest słabo. Z resztą koszty pracownicze są najbardziej istotną z barier, które Państwo zidentyfikowali jako problemy gospodarcze przedsiębiorców.

SPADEK INDEKSU KONIUNKTURY I DUŻA NIEPEWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORCÓW (ROZMOWA) — Dr Katarzyna Dębkowska, kierownik działu foresightu gospodarczego, PIE

KD: To zacznijmy od tej płynności finansowej. Ona generalnie pogarsza się, ale to nie jest sytuacja tragiczna, ponieważ 60% firm zgłasza, że ma wystarczające środki finansowe na to, aby funkcjonować powyżej trzech miesięcy i faktycznie jest to troszeczkę mniej, niż miesiąc temu. Dlatego ten wskaźnik płynności, który tak określamy, nam troszeczkę spadł.

Natomiast nie jest to jakaś sytuacja taka, która by informowała o tym, że nie ma w firmie pieniędzy. Co do kosztów pracowniczych oczywiście jest to główna bariera i ona jest główną barierą już właściwie przez cały ten rok 2024. I ona najsilniej doskwiera przedsiębiorcom. Przy takiej wartości sprzedaży, którą notują niezbyt zadowalającej i przy tych rosnących kosztach pracy oczywiście rentowność firm się pogarsza. I to potwierdzają wyniki gusowskie, które obserwują rentowność naszych firm. I faktycznie tutaj widzimy, że te przychody i koszty są w takiej równowadze, która nie pozwala na to, żeby ta rentowność była na wysokim poziomie.

Wynagrodzenia rosną. Rosły przez cały czas i jeszcze się okazuje, że też będą musieli przedsiębiorcy je podnosić. Dlatego tak, jak wspomniałam ta stopa bezrobocia jest niska i cały czas obserwujemy taką około 50% grupę przedsiębiorców, którzy stwierdzają, że niedobory pracowników są dla nich barierą silnie ograniczającą ich działalność.

RM: No, obok tego jeszcze ceny energii. Oczywiście to nie jest specjalne zaskoczenie. Największe wyzwanie to jest dla firm produkcyjnych, ale też niepewność sytuacji gospodarczej jest wysoko, bo to jest druga obok kosztów pracowniczych, bariera. Niedostępność pracowników, głównie w przemyśle, w produkcji i w budownictwie występuje. Ku mojemu zaskoczeniu koszty finansowania są mniejszym problemem.

Bardzo serdecznie dziękuję za rozmowę. Dr Katarzyna Dębkowska, kierownik działu Foresightu Gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym.

Inwestujesz? Notowania na żywo, opinie analityków i wszystko, co ważne dla Twojego portfela!

Telewizja dostępna w sieciach kablowych, na platformach satelitarnych, oraz w Internecie.