SKARBÓWKA WEŹMIE POD LUPĘ LUKĘ VAT (ROZMOWA)

ROMAN MŁODKOWSKI, BIZNES24: Oprócz ceny energii rząd ma jeszcze jeden narastający problem. Luka VAT znów rośnie, a to sprawia, że skarbówka bierze pod lupę rozliczenia tego podatku. Eksperci zwracają uwagę na nowe trendy w kontrolach. Jest ich więcej, są coraz częstsze i coraz częściej dotyczą VAT właśnie. Według ekspertów organy podatkowe będą też częściej nakładać na podatników sankcje vatowskie obowiązujące od czerwca 2023 r.

Przepisy pozwalają miarkować wysokość sankcji, ale podatnikom trudniej będzie ich uniknąć. A naszym gościem i ekspertem w temacie vatu i kontroli vatowskich jest dr Jacek Makarewicz, adwokat, doradca podatkowy w kancelarii Ożóg Tomczykowski. Witam bardzo serdecznie.

JACEK MATAREWICZ, KANCELARIA OŻÓG TOMCZYKOWSKI: Dzień dobry, witam Państwa. Witam panie redaktorze.

TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ

NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24

RM: Luka vatowska, czyli tak naprawdę różnica pomiędzy tym, czego się minister finansów spodziewał, że powinno wpłynąć z vatu a tym, ile rzeczywiście wpływa. 2,6% w 2021. 7,5% w 2022. I prawdopodobnie prawie 16% w 2023. Zanim powiemy, co zrobić, kiedy odwiedzi nas kontrola skarbowa, to Pan mecenas rozumie, co się właściwie dzieje z tym vatem?

JM: Czym jest luka vatowska to to chyba nikt z nas nie wie. To tak naprawdę najlepsi czarodzieje ze starożytnego Egiptu by nam nie pomogli rozstrzygnąć tych wątpliwości.

RM: Taką definicję, jak podałem to przeczytałem właśnie na stronach Ministerstwa Finansów. Myślałem, że to jest takie w miarę oczywiste.

WYKUP SAMOCHODU PO LEASINGU — Dr Jacek Matarewicz z kancelarii Ożóg Tomczykowski

JM: I jest oczywiste. Myślę, że w uproszczeniu oczywiście, to jest taki komunikat – mówienie o tej luce vatowskiej, komunikat, że te kontrole będą wzmożone, bardziej efektywne muszą być. Te komunikaty od dawna się powtarzały. Przedsiębiorcy dostają, że tak powiem takie sprzeczne komunikaty, bo najpierw mowa była o kodeksie dobrych praktyk, o stworzeniu w ramach takiego nowego otwarcia po wyborach, takiej właśnie dobrej współpracy między podatnikiem a organem podatkowym, a KAS. A teraz straszy się tych podatników tym, że ta luka jest duża i te kontrole będą wzmożone.

Myślę, że nie ma co obawiać się tego, że oczywiście trzeba profesjonalnie podchodzić do tych swoich problemów podatkowych i zaangażować ewentualnie w razie konieczności prawnika, doradcę podatkowego. Mamy taką tendencję, jako Polacy do bycia taką Zosią samosią – ja jestem hydraulikiem, prawnikiem, lekarzem… Wszystko sam zrobię…

RM: Bo drogie to wszystko jest, Panie mecenasie.

JM: Tak, ale chytry dwa razy płaci i to tak niestety na koniec dnia okazuje się.

RM: No dobrze, ale Panie mecenasie, bo jest kilka wątków związanych z tą luką vatowską. Pan ją tak kompletnie zbagatelizował. Trochę między wierszami powiedział Pan, że to na zasadzie nie, to nie jest realny problem, no to tam minister finansów coś kombinuje po to, żeby dręczyć przedsiębiorców.

No, ale ja patrzę na to tak, jako przedsiębiorca z punktu widzenia konkurencji. No, jeśli ja płacę podatki uczciwie, w tym również podatek VAT, co oznacza, że muszę moim klientom doliczyć ponad jedną piątą więcej niż to, co wynika z moich kalkulacji biznesowych, czyli koszty plus moja marża. A mój konkurent tego nie robi, to jest strasznie niesprawiedliwe i nie fair, więc ja bym oczekiwał, żeby państwo wszystkich traktowało równo.

JM: Ja myślę, że nie powinniśmy mylić tej luki vatowskiej, czyli tej takiej oczekiwanej kwoty, którą ministerstwo chciałoby uzyskać, bo bardzo optymistyczne były od dłuższego czasu prognozy. Weźmy pod uwagę też to, że VAT – ściągalność vatu rok do roku w zasadzie rośnie. To jest najbardziej efektywny i największy, najbardziej dochodowy dla państwa tytuł podatkowy.

W styczniu zresztą tego roku Ministerstwo Finansów chwaliło się, że wpływy z vatu były wyższe rok do roku o 5,5 miliarda złotych – wyniosły 31,2 miliarda złotych, więc to są olbrzymie kwoty. Więc ja bym się nie martwił, że w zasadzie przedsiębiorcy nie płacą i to jest jakiś globalny problem. Bo szara strefa, czyli ci, co nie płacą to myślę, że KAS z tym sobie doskonale radzi i mam taką nadzieję i radził sobie będzie coraz lepiej.

RM: Ten wzrost luki by sugerował, że nie. Znaczy, że coraz gorzej radzi…

JM: Dlatego ja tutaj nie chcę, że tak powiem, krytykować tych ekspertów, którzy tą lukę kalkulują i wyliczyli. Tak, jak powiedziałem, dla mnie liczenie tej luki to jest taka trochę czarna magia, jak wróżenie z fusów. Natomiast patrząc na kwoty to te wpływy z vatu są bardzo wysokie.

I rzeczywiście realnie to, co pan redaktor powiedział, zauważalne jest i też dostrzegalne z perspektywy naszej, jako profesjonalistów, pełnomocników, podatników, którzy pomagają przejść przez te kontrole podatkowe, dostrzegalne jest to, że tych kontroli vatowskich jest więcej, bo był przez pewien czas taki moment, że bardziej te trendy kontroli fokusowały się bardziej na podatkach dochodowych na przykład.

A tutaj znowu podatek VAT wraca do łask, czyli tak jak powiedziałem, ten najbardziej dochodowy podatek dla budżetu państwa. No i w tym obszarze oczywiście należy spodziewać się tych kontroli, że będzie więcej. Myślę, że ten komunikat o tej luce to jest taka zapowiedź powrotu do tego, co przed kilku laty mieliśmy.

RM: To, co jest chyba najbardziej niebezpieczne, jeśli chodzi o VAT to jest ta solidarna odpowiedzialność obu stron transakcji i może się zdarzyć, że nasza firma albo nasza działalność gospodarcza znajdzie się w karuzeli vatowskiej zupełnie nieświadomie. I co wtedy zrobić?

Rząd, który zbiera się w Katowicach, a jego szef będzie za chwilę przemawiał na kongresie, ma ten problem rosnącej luki VAT. Ona rosła w 2023. Pewnie, jak się rozpędza to będzie i rosła, w 2024, więc kontroli jest coraz więcej. Pytanie otwarte, czy w tej luce jest też więcej karuzel vatowskich?

A jeśli w taką karuzelę wpadniemy i nagle okaże się, Panie mecenasie, że nasz kontrahent nie zapłacił vatu, który powinien był zapłacić i urząd skarbowy przychodzi do nas i jeszcze w dodatku podejrzewa nas, że uczestniczymy w tym procederze – to, co wtedy możemy zrobić?

źródło: BIZNES24, YouTube

JM: No, tutaj wrócę, że tak powiem, do punktu wyjścia, to znaczy zaangażować przede wszystkim powinienem doświadczonego w tego typu sprawach prawnika (czy doradcę podatkowego, bo to nie musi być prawnik) natomiast rzeczywiście w Polsce mamy taką bolączkę i patologię odpowiedzialności zbiorowej w sprawach vatowskich.

I ja się boję, że to straszenie, mówienie o tej luce VAT spowoduje, że znowu te działania uszczelniające przybiorą ten zły kierunek, niewłaściwy kierunek: straszenia przede wszystkim biznesu, odstraszania inwestorów, bo przecież narzędzia uszczelniające system podatkowy, które zostały stworzone, one są obarczone bardzo dużym ryzykiem błędu. I niestety doświadczenia pokazują, że bardzo często dochodzi niestety do aresztów wydobywczych, zbyt, że tak powiem lekką ręką sądy stosowały tymczasowe areszty w sprawach gospodarczych w sprawach vatowskich.

RM: Panie mecenasie to między wierszami mówił mi Pan, że trzeba wziąć sobie adwokata i po prostu próbować się bronić, bo nie ma niczego konkretnego co można by zrobić, jeśli w takiej sytuacji się znajdziemy? No, bo jak zatrudnimy Pana mecenasa to, co Pan mecenas w takiej sytuacji, w której znaleźliśmy się gdzieś w jakiejś vatowskiej karuzeli zrobi?

JM: Znaczy zanim w ogóle dojdzie do takiego problemu, to pewnie prewencyjne jakieś działania dobrze by było podjąć. Czyli można stworzyć taką procedurę weryfikacji kontrahenta, czyli żeby w ramach tej procedury, która u nas obowiązuje wewnętrznie w naszej organizacji wprowadzić takie obowiązki i takie reguły, takie zasady, które minimalizują ryzyko nawiązania współpracy z takim nieuczciwym podmiotem, nieuczciwym dostawcą, który np. na czarno zatrudnia swoich pracowników, współpracowników, który nie odprowadza podatku, nie płaci podatków, my musimy go weryfikować od strony dokumentacyjne i sprawdzić, czy jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, czy prowadzi rzeczywiście działalność gospodarczą.

Czyli to jest taki elementarz podstawowy, taki kodeks dobrych praktyk, ale potwierdzający, który musimy u siebie wdrożyć, który będzie potwierdzał, żeby dochować należytej staranności.

RM: Coś jeszcze?

JM: No, zdrowy rozsądek… Zdrowy rozsądek, czasem te sposoby dowiedzenia się, że u klienta jest no, dzieje się źle to są bardzo proste metody i sposoby. W internecie wystarczy w wyszukiwarce poszukać, pogrzebać trochę i już można wiele informacji znaleźć. Ja nie mówię, żeby na tym się opierać – na internecie…

RM: A być może Panie mecenasie, jeśli nasz kontrahent proponuje rażąco konkurencyjne ceny to może być też sygnał, że coś z tym vatem jest nie tak. Patrzę, czy Pan przytaknie, bo musimy przechodzić do kolejnych tematów. Kiwnął Pan głową, rozumiem, że nie mylę się. To jest jakiś sposób weryfikacji, ale na pewno będziemy, Panie mecenasie wracać do tego tematu. Doktor Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy w kancelarii Ożóg Tomczykowski. Dziękuję serdecznie.

JM: Dziękuję bardzo.