NATALIA GORZELNIK, BIZNES24: Zaczynamy od tematu od miesięcy gorącego w przestrzeni publicznej. Chodzi o zyski i straty NBP i o to, czy bank centralny powinien zarabiać, czy nie. Przypomnijmy, że NBP raportował w sierpniu, że będzie miał 6 miliardów złotych zysku, co zostało zresztą zapisane w budżecie na 2024 rok. W grudniu okazało się jednak, że wstępne szacunki mówią o stracie NBP za ubiegły rok w wysokości nawet 20 miliardów złotych. O tym porozmawiam teraz z moim i Państwa gościem, którym jest Marta Kightley, wiceprezes NBP. Dzień dobry.
MARTA KIGHTLEY, NARODOWY BANK POLSKI: Dzień dobry pani redaktor, dzień dobry Państwu.
TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ
NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24
NG: Pani prezes, zacznijmy od tej podstawowej kwestii, czyli rozdźwięku między sierpniową prognozą a tymi szacunkami z grudnia. Które to konkretnie zaistniały i niezależne czynniki rynkowe wpłynęły na te ponad być może 25 miliardów różnicy?
MK: Pani redaktor, to może zacznę od tego, bo państwo mówiliście generalnie o stracie czy ujemnym zysku Narodowego Banku Polskiego. To może ja przypomnę, że na tegoroczny wynik w bardzo dużej mierze wpływają dwie kwestie. Jedna to jest rzeczywiście umocnienie się bardzo silne kursu złotego i to jest taki czynnik, który można powiedzieć, że w decydujący sposób wpływa na to, jaki będzie wynik. Ale drugim bardzo ważnym elementem, który wpłynął na wysokość tego wyniku jest walka z inflacją.
Bo, to jest tak, proszę Państwa, że Narodowy Bank Polski ponosi koszty walki z inflacją, ponosi koszty wysokich stóp procentowych, a więc żeby zrealizować swój cel podstawowy, czyli doprowadzić inflację do celu inflacyjnego 2,5% ±1 punkt procentowy, ponosi koszty właśnie związane z wysokimi stopami procentowymi.
Jednocześnie jest też tak, że im wyższe stopy procentowe, tym bardzo często jest też mocniejszy kurs złotego. Oczywiście kurs złotego jest płynny, na ten kurs bardzo dużo czynników, ale między innymi też stopy procentowe. Czyli z jednej strony to, co jest dobre od strony obsługi długu zagranicznego, czy to przedsiębiorstw czy to skarbu państwa, czyli umocnienie się złotego, to ten sam czynnik wpływa negatywnie na wynik Narodowego Banku Polskiego.
NG: Ale jak to dokładnie działa, Pani prezes, mówię tutaj o tym wpływie kursu walutowego i o wynikach banku centralnego, bo jak sprawdzaliśmy w redakcji w okresie styczeń-grudzień 2017 złoty do dolara umocnił się przez cały rok o około 20%. No, a wtedy zysk NBP wyniósł 2,5 miliarda złotych. No, a w całym zeszłym roku złoty do dolara umocnił się o 10%, no a zysk wyszedł na minusie. Z czego to wynika?
MK: No, dlatego to nie jest takie proste. To jest znacznie bardziej skomplikowane. Otóż tak jak mówię, stopy procentowe zdecydowanie różnią 2017 od 2023 roku. Czyli mamy tak, jak powiedziałam, bardzo wysokie koszty polityki pieniężnej. Z drugiej strony to też jest tak, że na ten wynik wpływają nie tylko wyceny, nie tylko te różnice kursowe, to jest taki termin, ale również różnice cenowe. Czyli to wynika też z wyceny obligacji, które są w portfelu. Bo to jest tak, że jak my trzymamy rezerwy w siedmiu walutach rezerwowych plus złoto, to to jest tak, że te środki się inwestuje w papiery wartościowe i te papiery wartościowe są różnie wyceniane w zależności od sytuacji rynkowej i stóp procentowych za granicą.
NG: Wiedząc już, że pewnie odpowiedź będzie, że to skomplikowane, ale nawiązując do samych stóp procentowych, zgodnie z tym, co mówił na ostatniej konferencji prezes Glapiński, raczej nie ma przestrzeni do tego, żeby stopy procentowe w tym roku obniżać. Patrząc na prognozy oczywiście, to dokładną prognozę poznamy w marcu.
Jednocześnie jednak, przy sporej szansie na obniżki na rynkach bazowych jest spora szansa na mocnego złotego również w tym roku. Czy to oznacza, że strata banku się będzie pogłębiała w kolejnych kwartałach?
MK: Pani redaktor tak, jak mówię, to też jest zależne od wyceny cenowej i nie ma takiego automatyzmu. Aczkolwiek oczywiście jest tak, że kurs złotego będzie i ma bardzo ważny wpływ na wynik banku. Jednocześnie – tak bardzo silnie chciałam podkreślić, że wynik finansowy banku nie jest jego celem. Wręcz przeciwnie.
Bank centralny ma swoje wyznaczone cele i tym celem najważniejszym jest stabilność cen, czyli inflacja na poziomie celu inflacyjnego. Natomiast wynik banku jest niejako takim efektem pośrednim tego. (…)
NG: A kiedy i na czym, Pani prezes bank centralny zarabia? Kiedy zdarza się, że te zyski są wypracowywane? Z czego to wynika?
MK: No, to jest tak pani redaktor, że my oczywiście mamy departamenty, które zajmują się inwestowaniem tych naszych środków. Przyjmujemy, jako zarząd pewne strategie i one są realizowane. I przede wszystkim najważniejsze jest to, żeby te środki były inwestowane bezpiecznie, czyli to jest nasz podstawowy cel.
One muszą być w miarę płynne, muszą być inwestowane bezpiecznie. My mamy swoje wytyczne związane z tym właśnie, w jakie papiery można inwestować w zależności od tego, z jaką walutą rezerwową mamy do czynienia.
Ale tak, oczywiście chcemy zarabiać i po to są wysiłki naszych departamentów. Natomiast z tyłu głowy jest ten najważniejszy: to jest najważniejsze, żeby to było bezpieczne.
NG: Przejdźmy jeszcze do prognoz dotyczących inflacji. Spodziewamy się wszyscy, że po tym marcowym zejściu w okolice celu jednak będzie wzrost wskaźnika CPI. Wczoraj jeszcze poznaliśmy odczyt flash za styczeń, który pokazał, że mamy najniższy odczyt inflacji CPI od lutego 2021. A wczoraj poznaliśmy z kolei PPI, czyli inflację producencką, która pokazała pogłębiającą się deflację i najniższy odczyt w historii wskaźnika. A przecież PPI na CPI z pewnym opóźnieniem kwartalnym zwykle, ale jakoś oddziałuje.
Czy zatem ten wzrost inflacji po marcu jest już przesądzony? Czy coś jeszcze może się wydarzyć w tym obszarze zaskakującego?
MK: Pani redaktor, my komunikujemy i to będziecie Państwo dobrze widzieli, jak będziemy publikować naszą projekcję marcową (już niedługo) komunikujemy dwie kwestie. Po pierwsze no właśnie, to, że w pierwszym kwartale, a w zasadzie w pierwszym półroczu poziom inflacji będzie dobry, czyli będziemy w celu inflacyjnym w tych pierwszych dwóch kwartałach.
Natomiast to, co się będzie działo w trzecim i czwartym kwartale, a więc w drugiej połowie tego roku, jest zależne w dużej mierze od decyzji rządu, od polityki fiskalnej.
I tutaj są dwie podstawowe kwestie. Pierwsza to jest VAT na żywność. Czy wróci do poprzedniej stawki, czy też będzie utrzymana zerowa stawka na żywność. A druga kwestia to są tarcze antyinflacyjne związane właśnie z kosztami energii dla gospodarstw domowych. Czyli my na razie jeszcze nie mamy informacji ze strony rządu o tym, jakie będą tutaj podejmowane decyzje.
Dlatego trudno nam mówić, jak to dokładnie będzie przebiegać. Mówimy, że inflacja w pierwszym półroczu będzie na dobrym poziomie. No, tutaj będzie naprawdę co świętować. Natomiast to, co będzie się działo w drugiej połowie roku jest w dużej mierze zależne od decyzji rządu.
NG: To, na co ostatnio kładzie potężny nacisk NBP, o czym zresztą też mówił na ostatniej konferencji prezes Glapiński, to rezerwy złotowe, Czy w tym roku, czy w najbliższym czasie będą nadal powiększane i w jakiej skali? No i pytanie, jakie są w związku z tym Państwa prognozy, jeżeli chodzi o zachowanie się tego kruszcu? No, od grudnia złoto utrzymuje się powyżej 2 tysięcy. Co dalej?
MK: Pani redaktor, to prezes NBP prof. Adam Glapiński ogłaszał na konferencji po posiedzeniu RPP też podawał taką informację, że zarząd Narodowego Banku Polskiego podjął decyzję o dalszym zwiększaniu rezerw złota i tym argumentem, dla którego podjęliśmy taką decyzję, jest po prostu sytuacja geopolityczna, czyli taki niepewny obraz sytuacji geopolitycznej zwłaszcza w naszym regionie, ale generalnie na świecie.
I teraz jak spojrzą Państwo na cenę złota to wyraźnie widać, że historycznie rzecz biorąc złoto drożeje w okresach, w których się pojawiają napięcia geopolityczne. Czyli z jednej strony to złoto, w które banki centralne inwestują, w którym trzymają swoje środki z jednej strony wartość jego wzrasta w okresie napięć geopolitycznych, a z drugiej strony też ono zapewnia takie poczucie bezpieczeństwa. To jest taka rezerwa na trudne czasy.
Pani prezes, chciałam jeszcze koniecznie podpytać, co z cyfrowym złotem? Ostatnio Bitcoin zrobił się coraz bardziej bezpieczny. Czy Narodowy Bank Polski rozważa albo będzie w przyszłości rozważał zainwestowanie w Bitcoina?
MK: Rezerw na pewno nie, pani redaktor. To jest bank centralny…
NG: Rezerw nie, ale ogólnych inwestycji.
MK: No nie. My mamy rezerwy na poziomie 180 miliardów dolarów. To jest taki poziom naszych rezerw i te rezerwy, tak jak wspomniałam, inwestujemy w 7 walut rezerwowych, czyli konkretnie w papiery wartościowe – bezpieczne papiery wartościowe, które są denominowane w tych walutach i plus złoto.
I banki centralne generalnie mają taką politykę, że inwestują bardzo bezpiecznie. Oczywiście starają się na tym mieć zysk, ale najważniejsza ta przesłanka dla inwestowania rezerw walutowych jest taka, żeby to było bezpieczne. Z Bitcoinem tak nie jest. Nie tylko jego wartość bardzo się waha, ale też jest ten wymiar taki bym powiedziała, postrzegania Bitcoina.
Masz firmę? Nie przegap ważnych informacji dla Twojego biznesu.
Telewizja dostępna w sieciach kablowych, na platformach satelitarnych, oraz w Internecie.
Kup dostęp online do telewizji BIZNES24
Tylko 11,99 zł za miesiąc, 99 zł za roczny dostęp przez stronę BIZNES24.TV
