REGULACJA ENERGETYCZNA W PRAKTYCE (ROZMOWA)

RADOSŁAW WRÓBLEWSKI, BIZNES24: Na Kongresie Nowej Mobilności w Łodzi zaszczycił nas wizytą prezes Rafał Gawin – prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Dzień dobry.

RAFAŁ GAWIN, URZĄD REGULACJI ENERGETYKI: Dzień dobry.

TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ

NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24

RW: Panie prezesie, mamy taką sytuację, która dotyka wszystkie strony rynku energii, że w jednym momencie tej energii jest za dużo, w drugim momencie tej energii jest za mało i nie w tym miejscu, w którym potrzebujemy. Bo jak podjeżdżam na stację ładowania samochodu elektrycznego to okazuje się, że są dwa samochody przede mną i będę czekał co najmniej godzinę na samo podłączenie się do sieci.

Czy po stronie regulatora istnieją jakieś sposoby, żeby ten system udrożnić? Bo oczywiście są pewne wyzwania infrastrukturalne, ale czy zmianą sposobu zarządzania tą energią, którą wprowadzamy i odbieramy z sieci, jesteśmy w stanie poprawić tę sytuację?

RG: Myślę, że to jest wiele różnych działań. Po pierwsze, żeby móc przyłączać nowe urządzenia, w tym również ładowarki dla samochodów elektrycznych to potrzebujemy też rozwoju sieci. Rozwój sieci to planowanie. Planowanie takie zintegrowane, które pokazuje, gdzie te ładowarki możemy przyłączać i możemy przyłączać nowe odbiory, ale także i nową generację.

My w ramach takiego projektu, który nazwaliśmy Kartą Efektywnej Transformacji sieci dystrybucyjnych zaprosiliśmy do współpracy nie tylko operatorów systemów dystrybucyjnych, ale wielu różnych interesariuszy rynku, w tym również z sektora elektromobilności. Rozmawialiśmy o wyzwaniach od strony sektora elektromobilności, czyli chociażby właśnie infrastruktury ładowania samochodów, w tym również tych dużych samochodów dla transportu towarowego.

Ale też to wymaga też zaproszenia wielu innych też interesariuszy, no, po to, żeby dokonać takiego pewnego zmapowania tych miejsc, gdzie te ładowarki powinny powstać. Tam, gdzie jest infrastruktura energetyczna gotowa, czy też jak ją trzeba generalnie rozbudować do tego, aby móc takie ładowarki Przyłącza się.

Innym działaniem jest wykorzystanie tego potencjału sieci, który już dzisiaj istnieje. Tak, jak Pan wspomniał, takie sytuacje są też spowodowane tym, że sieć jest nie jest w stanie tak jak gdyby ładować czy przesłać tej energii do do ładowarki w danym w danym czasie. Pojawiają się pewne ograniczenia sieciowe, aby radzić sobie z ograniczeniami sieciowymi, operatorzy mogą wykorzystywać coś, co nazywamy usługą elastyczności. To jest taka usługa, w ramach której operator jest w stanie przesuwać część np. nadwyżki energii na inne godziny, korzystając chociażby z infrastruktury magazynowej, a taką infrastrukturą mogą być również samochody elektryczne.

RW: I to była nasza nadzieja. Kiedy myśleliśmy kilka lat temu o elektromobilności, myśleliśmy o niej w kategorii po pierwsze tego, że będziemy jeździć nie zatruwając środowiska, po drugie, że nie będziemy sobie kopcić koło okna, a po trzecie też myśleliśmy o tym w ten sposób, że to będą naturalne magazyny energii, te samochody, które w ciągu dnia, kiedy świeci, a my nie jeździmy, bo siedzimy w biurze albo w domu pracujemy, mogą tę energię przyjmować, a wieczorem nam oddawać. Dzisiaj tej ostatniej części układanki nie ma. Kiedy powstanie taki rynek elastyczności w Polsce?

Ceny prądu w górę — Rafał Gawin, prezes URE / FOT.: URE

RG: Pracujemy nad nim dosyć intensywnie od strony regulacyjnej. W zasadzie już mamy dzisiaj ramy prawne, ponieważ ostatnia nowelizacja, duża nowelizacja ustawy, zarówno Prawo energetyczne, jak i ustawy o odnawialnych źródłach energii wprowadziła obowiązek opracowania takich usług elastyczności przez operatorów systemów dystrybucyjnych.

Za chwileczkę czekamy na pewne propozycje, nazwijmy to regulacyjne czy systemowe właśnie od strony operatorów dystrybucyjnych, ale już dzisiaj też pracujemy z tymi operatorami nad czymś, co możemy nazwać projektami pilotażowymi po to, żeby operatorzy i wszyscy my, żebyśmy mogli się uczyć jak powinna być zdefiniowana taka usługa elastyczności, jak powinna być też wyceniana taka usługa elastyczności.

Więc myślę, że już lada chwila powinny się pojawić pierwsze propozycje dla tych usług. To znaczy te zarówno, które będą w ramach projektów pilotażowych, ale i te, które powinny się pojawić w ramach już takich rozwiązań, bardziej systemowych.

To jest oczywiście działanie regulacyjne. Mamy jeszcze działanie od strony technicznej, no bo ta infrastruktura, która znajduje się w samochodach chociażby elektrycznych, no musi też umożliwiać oddawanie tej energii do sieci, aby taki magazyn swoisty, jakim jest samochód elektryczny, mógł pracować również jako magazyn energii dla potrzeb sieciowych.

RW: Czy w tych zamierzeniach, które są dzisiaj. Ta usługa elastyczności, rynek elastyczności będzie otwarty tylko dla podmiotów profesjonalnych, dla B2B czy również dla prosumentów?

RG: Ja myślę, że to będzie raczej taka zmiana ewolucyjna. No, nie spodziewałbym się tutaj jakiejś rewolucji czy takiej ogromnej zmiany w bardzo krótkim czasie, bo tak, jak wspomniałem, no, wszyscy powinniśmy się tego uczyć. To znaczy jak zdefiniować te usługi elastyczności? Być może sieć w różnych miejscach potrzebuje innej usługi, elastyczności, powinna rozwiązywać inne kategorie problemów, więc myślę, że będziemy się tego uczyli.

Zapewne bardziej, no gdzieś tak intuicyjnie przemawia do mnie, że pierwsze usługi elastyczności będą raczej w relacjach biznes to biznes. Ale myślę, że to będzie taki rynek, który będzie ewoluował i również odbiorcy indywidualni posiadający właśnie samochody elektryczne będą mogli świadczyć takie usługi elastyczności.

Zwracam uwagę jeszcze na jedną rzecz. W nowych przepisach prawa pojawiła się instytucja agregatora. Agregator to taka funkcja na rynku, która ma kojarzyć różne strony, to znaczy użytkowników sieci, odbiorców, producentów, ale też tych, którzy mogą świadczyć usługi elastyczności po to, aby dobrze zarządzać tym łącznym portfelem.

W ramach tego portfela ta instalacja magazynowa może świadczyć, że tak powiem, taką bardzo istotną usługę, która wpływa też na dobrą wycenę energii na dobry produkt dla klientów. Więc myślę, że ten rynek elastyczności może być też świadczony na rzecz agregatorów, a te instytucje już pojawiają się u nas. Pierwsze wpisy do rejestru agregatorów, czyli agregatory pojawiają się na rynku, więc tutaj też upatruję, jako taką szansę rozwoju dla właśnie klientów indywidualnych poprzez agregatory.

RW: Panie prezesie, ostatnie pytanie. Rozmawiamy dużo o energii elektrycznej dlatego, że stanowi ona istotny koszt, czy to w rachunku – w portfelach gospodarstw domowych, czy w portfelach firm. Spodziewa się Pan, że w przyszłym roku te ceny będą wyższe, niż są obecnie – ceny energii elektrycznej w Polsce?

RG: Ja myślę, że one mogą być bardziej zmienne, to znaczy trudno powiedzieć, że powinny być wyższe dlatego, że jeżeli obserwujemy, jak się rozwija chociażby rynek odnawialnych źródeł energii, ten dynamiczny rozwój przyczynia się do tego, że średnia cena za energię elektryczną spada. Natomiast też obserwujemy, że ta cena zaczyna się coraz bardziej zmieniać w różnych godzinach doby. Oczywiście to też oznacza, że możemy uśredniać tą cenę w całej dobie.

Natomiast oczywiście każdy klient jest inny, tą energię zużywa różnie, w różnej wielkości, ilości tej energii w różnych godzinach. Więc oczywiście mogą być klienci, dla których średnio ta energia może być droższa, dla których też może być tańsza. Ale tak, jak mówię, chociażby właśnie te instytucje agregatora mają powodować to, aby szukać korzyści dla większej grupy, niż tylko dla pojedynczego klienta.

Więc ja jestem przekonany o tym, że rozwój energetyki odnawialnej powinien się przyczyniać jednak mimo wszystko do spadku cen energii elektrycznej. No, ale oczywiście to też wymaga odpowiednich nakładów w sieci dystrybucyjnej.

RW: Rafał Gawin, prezes Urzędu Regulacji Energetyki był gościem BIZNES24 na Kongresie Nowej Mobilności. Dziękuję bardzo Panie Prezesie.

RG: Dziękuję bardzo.