MARCIN DOBROWOLSKI, BIZNES24: Z nami jest mecenas Jakub Niemoczyński z kancelarii Kopeć i Zaborowski. Czas porozmawiać o tej dla wielu zapewne absurdalnej rzeczywiście zmianie. Jaki ma sens, Panie mecenasie ustawa o sygnalistach, jeżeli nie zapewnia się im ochrony w tak zasadniczej sprawie jak zgłaszanie naruszeń prawa pracy?
TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ
NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24
JAKUB NIEMOCZYŃSKI, KANCELARIA KOPEĆ & ZABOROWSKI: Rzeczywiście to bardzo źle się stało, że prawo pracy wypadło z tej ustawy. Ja rozumiem bardzo dobrze oburzenie pani ministry. Rzeczywiście był to projekt przygotowany przez rząd i sama koalicja rządowa odrzuca bardzo kluczowe zapisy w tej ustawie. Stało się to w Senacie. Było to efektem lobbingu organizacji pracodawców, głównie Konfederacji Lewiatan.
Pracodawcy podnosili, że włączenie do katalogu możliwych zgłaszanych naruszeń prawa pracy będzie się wiązało z zalewem zgłoszeń dotyczących indywidualnych sytuacji pracowników. To jest argument nietrafiony. Żadnego zalewu zgłoszeń nie będzie. Pracodawcy muszą się naprawdę bardzo mocno postarać, żeby namówić pracowników do tego, żeby dokonywali zgłoszeń, że system jest bezpieczny, że rzeczywiście ich dane są bezpieczne, że nie spotka ich żaden odwet za dokonane zgłoszenia.
Dodatkowo pracodawcy podnosili, że jest oczywiście organ, do którego pracownicy mogą zgłaszać takie sprawy. I to jest Państwowa Inspekcja Pracy. No i oczywiście, że jest, ale w katalogu innych zgłoszeń, innych naruszeń, które można zgłaszać. Czyli na przykład ochrona konsumenta; przy ochronie konsumenta też mamy UOKiK, do którego można takie sprawy zgłaszać.
Mamy tam naruszenia dotyczące prania pieniędzy. Można zgłaszać to do GIF, mamy tam naruszenia dotyczące rynków finansowych, mamy KNF i szereg innych instytucji. Więc to, że jest jakiś organ, który może przyjmować takie zgłoszenia to jest to jest w ogóle nie ma znaczenia. Chodzi o zapewnienie ochrony sygnalistom po to, żeby oni się nie bali tych zgłoszeń dokonywać.
MD: No tak, Panie mecenasie, czy coś teraz chroni sygnalistów, którzy chcieliby zgłosić nieprawidłowości? Czy są przepisy, które już teraz obejmują ich jakąś ochroną?
JN: Absolutnie. Ta ochrona, która jest obecnie zapewniana sygnalizacją, jest niewystarczająca. Ona jest rozproszona po różnych przepisach. Jest oczywiście kodeks pracy. Można zgłaszać, tak jak powiedziałem, do Państwowej Inspekcji Pracy różne rzeczy, ale to jest wszystko niewystarczające. Ta ustawa i te rozwiązania miały kompleksowo objąć ochroną wszystkich sygnalistów i wszystkie osoby, które w dobrej wierze chcą zgłaszać naruszenia prawa.
MD: W jaki sposób objęły ochroną takie osoby?
JN: Obecnie, teraz?
MD: Nie, według tej ustawy, która jak rozumiem nie została zmieniona.
JN: W jaki sposób ochronę zapewnia… Ochrona sygnalisty jest według ustawy bardzo kompleksowa. Można byłoby ją w skrócie powiedzieć, że wszystkie działania odwetowe, czyli jakiekolwiek negatywne konsekwencje, które sygnalista miałby ponieść w związku ze swoim zgłoszeniem są zakazane. Każde niesprawiedliwe traktowanie takiego sygnalisty w związku z jego zgłoszeniem jest zakazane. To oczywiście może być najprostsze: wypowiedzenie umowy o pracę, pominięcie przy awansach. A jeżeli chodzi, bo sygnalista mogą być też nie tylko pracownicy. Mogą być to przedsiębiorcy, z którymi współpracujemy i jeżeli na przykład w przypadku takich przedsiębiorców, dostawców towarów czy usługodawców wypowiedzenie umowy z takim dostawcą. To są wszystko rzeczy, przed którymi ustawa mogłaby chronić sygnalistów.
MD: Powiedział Pan o systemie, który ma obowiązywać w miejscach pracy takiego prostego i w miarę anonimowego, jak rozumiem, zgłaszania nieprawidłowości. Na czym to ma polegać? Jakie obowiązki będą ciążyły na pracodawcach?
JN: To nie jest obowiązkowe, jeżeli, jeżeli o to chodzi w ustawie. Pracodawcy mogą dobrowolnie zdecydować się na przyjmowanie anonimowych zgłoszeń. Pracodawcy muszą zbudować po prostu i dotyczy to tak naprawdę pracodawców zatrudniających powyżej 50 osób, muszą zbudować kompleksowe systemy zgłoszeniowe.
Należy opracować procedurę wewnętrzną, która pokaże pracownikom, opisze dokładnie w jaki sposób się dokonuje zgłoszeń, co się dzieje z takim zgłoszeniem w jaki sposób pracodawca chroni tego sygnalistę, jak postępuje ze zgłoszeniem później, czyli jakie podejmuje działania, żeby naprawić sytuację, jeżeli rzeczywiście do naruszeń doszło.
Więc jest to bardzo duża praca, którą pracodawcy muszą wykonać. No i teraz szkoda, żeby ograniczać ten katalog naruszeń. Bo to są przecież wszystko informacje, które pracodawca może zyskać od swoich pracowników wewnętrznie, czyli zanim ktokolwiek inny się dowie o tej sytuacji, pracodawca sam może zareagować na nieprawidłowości, które dzieją się w jego miejscu pracy. No i to na tym powinno pracodawcy zależeć.
Wracając do prawa pracy, chciałbym zobaczyć pracodawcę, który woli, żeby nieprawidłowości w jego firmie zostały zgłoszone do Państwowej Inspekcji Pracy, a nie sam się nimi zająć. Dlatego ta pozycja organizacji pracodawców jest dla mnie niezrozumiała.
JN: Czekamy jeszcze na decyzję Sejmu, który musi podjąć decyzję co do poprawek Senatu, więc jest nadzieja na to, że będą one… A… Sejm przegłosował w piątek.
W piątek przyjął. Teraz już będziemy czekali tylko na tylko na podpis prezydenta.
MD: Miałem jeszcze nadzieję od tego tygodnia może uda się poprawić to prawo. Ale jak się okazuje Sejm w piątek przegłosował już tę ustawę, niestety w takim kształcie. No, to jeszcze decyzja prezydenta.
JN: Ostatnio wszystko idzie bardzo szybko.
MD: Tak jest. Bardzo dziękuję panu za komentarz. Mecenas Jakub Niemoczyński, Kancelaria Kopyć & Zaborowski był z nami. Dziękuję Panu.
JN: Dziękuję.
Masz firmę? Nie przegap ważnych informacji dla Twojego biznesu.
Telewizja dostępna w sieciach kablowych, na platformach satelitarnych, oraz w Internecie.
Kup dostęp online do telewizji BIZNES24
Tylko 11,99 zł za miesiąc, 99 zł za roczny dostęp przez stronę BIZNES24.TV
