Zapraszamy do lektury transkrypcji rozmowy, której przewodnim tematem był podatek CIT w 2022 roku.
- Podatek CIT w 2022 roku – połączenia, podziały i aporty
- Podatek CIT w 2022 roku – ustalenie przychodu spółki
- Podatek CIT w 2022 roku – exit tax
ROMAN MŁODKOWSKI, BIZNES24: W imieniu naszego partnera merytorycznego firmy doradztwa podatkowego MDDP i w imieniu naszej redakcji serdecznie zapraszam na Ład, Podatki i Praktykę. Dziś naszym ekspertem jest pan Łukasz Kosonowski – doradca podatkowy i radca prawny w MDDP. Witam serdecznie.
ŁUKASZ KOSONOWSKI, DORADCA W MDDP: Dzień dobry państwu.
TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24
Podatek CIT w 2022 roku – połączenia, podziały i aporty
RM: A będziemy się zajmować naprawdę niełatwym tematem. Ale my się w BIZNES24 nie boimy nawet trudnych tematów biznesowych. Skutki podatkowe połączeń, podziałów, aportów. Czyli zmiany, które w zakresie np. wnoszenia udziałów jednej spółki do drugiej przy okazji fuzji zmieniają się od 1 stycznia. Panie mecenasie, tak generalnie. Jaki jest kierunek tych zmian? Jak i na co się trzeba nastawiać, jeśli ktoś myśli np. o przejęciu konkurenta? Czy trzeba się spieszyć przed końcem roku?
ŁK: Ja się obawiam, że pośpiech już niewiele nam pomoże. Bo do końca roku zostało nam trzy tygodnie. I pewnie mimo najlepszych chęci, najlepszej organizacji przeprowadzenie przejęcia w tak krótkim terminie jest raczej już niemożliwe. Natomiast faktycznie od pierwszego stycznia przyszłego roku czeka nas mała rewolucja.
I to raczej nie są niestety dobre wieści dla podatników, którzy planują dokonywać pewnych czynności reorganizacyjnych, restrukturyzacyjnych, takich jak: podziały spółek, połączenia spółek, wymiany udziałów, czy też aporty. Inaczej mówiąc wniesienie przedsiębiorstw lub zorganizowanych części przedsiębiorstw do innych spółek. Dlatego, że od przyszłego roku przepisy nam się zmieniają bardzo istotnie. A one już i teraz są dość skomplikowane, także będzie trudniej, będzie bardziej (niestety) kontrowersyjnie.
CZYTAJ TEŻ: PODATEK MINIMALNY – CZYLI KTO ZAPŁACI PODATEK OD STRATY (ROZMOWA Z PODATKOWCEM)
RM: No i będzie to opodatkowane, w dodatku.
ŁK: I może to skutkować opodatkowaniem. Dokładnie.
RM: No dobrze, to zajmijmy się na początek wymianą udziałów. Jakie będą skutki podatkowe?
ŁK: Tak. Wymiana udziałów to jest operacja polegająca na tym, że wspólnik, który posiada ponad 50 procent, czy też wspólnicy którzy posiadają ponad 50 procent udziałów w danej spółce wnoszą ją do innej spółki. I w zamian za te dotychczasowe udziały obejmują udziały w tej nowej spółce. Taka czynność jest neutralna podatkowo – to znaczy nie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dla żadnych z tych podmiotów: ani dla wspólnika wnoszącego udziały, ani dla tej spółki otrzymującej udziały. Dlatego, że jest to regulacja, która wynika z przepisów unijnych – z dyrektywy unijnej.
Moment opodatkowania jest odroczony dopiero do takiej faktycznej sprzedaży udziałów – tych objętych w ramach wymiany udziałów. W zasadzie jedynym warunkiem nieopodatkowania neutralności podatkowej takiej czynności jest posiadanie uzasadnienia biznesowego dla takiej czynności. A więc tak długo, jeżeli to jest czynność uzasadniona biznesowo tego podatku nie ma. I tak jest dziś. Natomiast od przyszłego roku zmienia się kilka rzeczy. Po pierwsze czynność wymiany udziałów będzie faktycznie neutralna podatkowo, ale tylko pod warunkiem, że będzie pierwszą taką czynnością. A i że te wnoszone udziały nigdy wcześniej nie były już przedmiotem ani wymiany udziałów, ani podziału, ani połączenia.
I to jest bardzo, bardzo kontrowersyjna zmiana. Dlatego, że brak jest jakichkolwiek przepisów przejściowych, dlatego że podatnicy będą musieli badać, być może nawet sięgając wstecz kilkanaście, albo nawet dziesiąt lat. Już mówię tam o 20-30 latach do momentu, w którym ustawa w ogóle o CIT zaczęła obowiązywać w Polsce. I jest to jednocześnie regulacja bardzo groźna. Dlatego, że uzależnia skutek podatkowy- czynności, które być może już są planowane, od tego co zrobiliśmy wiele, wiele lat temu. My, lub jakiś inny podatnik.
RM: Czyli takie trochę jakby działanie wstecz. A co się dzieje jeśli ma nastąpić aport, czy wymiana udziałów więcej niż w jednej transakcji?
ŁK: Tak i tu jest kolejna zmiana. I tutaj już może ona nie będzie powodowała pewnie aż takich kontrowersji, chociaż jest równie niekorzystna, powiedziałbym. Dlatego, że tak, jak powiedziałem – wymiana udziałów jest neutralna podatkowo również w sytuacji, w której kilku wspólników wnosi ten minimalny, 50 procentowy pakiet udziałów. I aktualnie może to zrobić w okresie sześciu miesięcy. A więc np. jeden wspólnik posiada 30 procent udziałów w spółce a drugi wspólnik posiada kolejne 30 procent udziałów w spółce, a jeżeli tych dwóch wspólników w okresie sześciu miesięcy, dziś na dzisiejszych regulacjach wyniesie te udziały do spółki – nazwijmy ją spółką B – taka czynność jest neutralna podatkowo.
Niestety od przyszłego roku ten wymóg 50 procent wniesienia minimum 50 procent udziałów będzie rozpatrywany tylko i wyłącznie w odniesieniu do jednego wspólnika. A więc w takiej sytuacji, którą przedstawiłem ten podatek pojawi się już u obu wspólników. No chyba, że wspólnik – jeden z tych wspólników miałby ponad 50 procent udziałów w spółce A, i wniesie je do spółki B. Wówczas tego podatku wciąż nie powinno być.
Podatek CIT w 2022 roku – ustalenie przychodu spółki
RM: Tak. Pewnym wyzwaniem stanie się też teraz ustalenie przychodu spółki przejmującej.
ŁK: Tak. Jeżeli chodzi o podziały i połączenia spółek, a więc również operacje, czynności przejęcia innych spółek – to niestety tutaj wprowadzane są podobne regulacje, ale dodatkowo jeszcze będziemy mieć zmiany w zakresie przepisów, które mówią jak ten przychód należy ustalić w sytuacji, w której tej neutralności podatkowej, czyli braku podatku nie będzie. I tutaj wkraczamy, powiedziałbym już w taką trochę techniczną część tych regulacji. Ale też niestety mam wrażenie, jako doradca podatkowy troszkę niedopracowaną przez ustawodawcę. Dlatego, że siatka pojęć, jakimi posługuje się ta nowa ustawa, te nowe przepisy; one często są ze sobą albo nie jakby niewspółgrające, albo nawet wręcz wewnętrznie sprzeczne. I to będzie powodowało na pewno kolejne wątpliwości i niestety spory.
RM: I kontynuacja wyceny, jako warunek neutralności? Tutaj mamy taki zapis, że spółka przejmująca powinna odzwierciedlić zapisy ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego, czy dzielonego, aby ten warunek kontynuacji wyceny spełnić. Czy to będzie komplikacja dodatkowa? Czy to jest typowe rozwiązanie przy transakcjach łączenia firm, czy to będzie jakaś kompilacja dodatkowa?
ŁK: Ja bym nazwał to właśnie w kategoriach niestety komplikacji. Dlatego, że regulacje, które wprowadzają obowiązek takiej kontynuacji – one już de facto istnieją. Tyle, że są to regulacje, które mówią jak rozpoznać ten koszt podatkowy. Czyli można powiedzieć tę kontynuację podatkową, ten obowiązek kontynuacji wyceny podatkowej wprowadzają; ale odnoszą się dopiero do momentu zbycia aktywów. I to ma oczywiście sens, dlatego że jeżeli zdobywamy aktywa i ustawodawca tak sobie założył, że ten koszt powinien podatkowy być rozpoznawany na zasadzie kontynuacji, to ta regulacja, która już istnieje jest jak najbardziej wystarczająca w tym zakresie; ona przeciwdziała temu, czemu ustawodawca chce przeciwdziałać, a więc przeciwko podwyższeniu wartości podatkowej bez opodatkowania danego aktywa.
I niestety wprowadzenie takiej dodatkowej regulacji, która de facto powiela coś, co już jest, ale dodatkowo będzie stanowić warunek neutralności samej czynności wymiany udziałów, czy połączenia, no można nazwać w zasadzie tylko i wyłącznie w charakterze po prostu pewnej dodatkowej komplikacji. Tak, dlatego że tak, jak powiedziałem te przepisy już de facto istnieją w polskiej ustawie podatkowej. A ich powielenie spowoduje tylko, tak naprawdę dodatkową komplikacje przy tym, co podatnicy będą robić.
Podatek CIT w 2022 roku – exit tax
RM: Komplikacje, utrudnienie i kolejna bariera – pojawia się exit tax. Czyli podatek, który trzeba będzie zapłacić w przypadku jeśli zmieniać się będzie rezydencję podatkową. No i teraz pytanie: jak duży ten podatek będzie?
ŁK: Jeżeli chodzi o exit tax, to oczywiście ta instytucja już w polskim porządku prawnym istnieje od jakiegoś czasu. Natomiast faktycznie w ramach tych zmian, dotyczących szeroko pojętych reorganizacji pojawia się taka regulacja, która wydaje się, że może rozszerzyć stosowanie tego exit tax-u na dodatkowe czynności. Przy czym znowu wydaje się, że jest to trochę, być może powielanie i niedopracowanie ze strony ustawodawcy. Dlatego, że w zasadzie zmiana rezydencji podatkowej jako czynność, która może powodować opodatkowanie, również już jest uregulowana. I te przepisy, które wchodzą… znowu mam wrażenie, że w pewnych zakresach powielają coś, co już jest.
RM: A ten warunek dowodowy, spoczywający na podatniku, jeśli chodzi o udowadnianie neutralności podatkowej. To będzie trudne do zrealizowania dla podatników? Mamy czas na 15 sekund odpowiedzi.
ŁK: Tak i nie, niestety. Jest to dodatkowe obciążenie dla podatnika. Faktycznie do końca tego roku jest tak, że to organ podatkowy powinien coś udowodnić – od przyszłego roku podatnik, niestety.
RM: A więc w tym zakresie nie będzie lekko. Serdecznie dziękuję. Łukasz Kosonowski – doradca podatkowy i radca prawny w MDDP był naszym ekspertem we wspólnym programie MDDP i BIZNES24. Do zobaczenia jutro.
