PIENIĄDZE Z KPO: DLA KOGO I POD JAKIMI WARUNKAMI (ROZMOWA)

NATALIA GORZELNIK, BIZNES24: KPO się kończy w 2026 roku, musimy zrealizować 55 reform i 55 inwestycji – powiedziała w RMF FM minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Innymi słowy – mamy dwa lata opóźnienia i dwa lata na realizowanie poważnych prac. A jak to wszystko będzie przebiegać? O tym porozmawiam teraz z moim i Państwa gościem, którym jest Jacek Protas, wiceminister funduszy i polityki regionalnej. Dzień dobry.

JACEK PROTAS, MINISTERSTWO FUNDUSZY I POLITYKI REGIONALNEJ: Dzień dobry pani redaktor, dzień dobry Państwu.

TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ

NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24

NG: Zacznijmy może od pytania najbardziej podstawowego. Czy to, że mamy odblokowane te 60 mld euro z KPO to znaczy, że zaraz będziemy mogli z nich korzystać na szeroką skalę? Czy nadal musimy spełnić jeszcze jakieś wytyczne, jakieś unijne wymogi?

JP: Ubiegły tydzień był pod tym względem przełomowy, bowiem podczas swojego pobytu w Warszawie pani przewodnicząca Komisji Europejskiej praktycznie ogłosiła odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy. Ale chcę powiedzieć, że nie tylko z Krajowego Planu Odbudowy, ale również 76 mld euro na politykę spójności, bowiem te środki również były zablokowane przez opieszałość rządu czy też niechęć do wprowadzenia zmian w wymiarze sprawiedliwości w Polsce. Przede wszystkim to było praprzyczyną.

Oczywiście mamy wielkie opóźnienie – ponad 2 lata. Bo przypomnę, że program został zatwierdzony w czerwcu 2022 roku, program dla Polski. Wydatki czy też koszty kwalifikowane mamy od lutego 2020 r., natomiast do tej pory w naszym kraju niewiele się pod tym względem działo.

NG: Panie ministrze, bo tam była pełna lista kamieni milowych i o tym podstawowym, czyli praworządności słyszał już chyba każdy. To było odmieniane przez wszystkie przypadki. Ale co z resztą, których pełna lista dalej jest jakby przed nami? Teraz musimy je wszystkie naraz spełnić, żeby wszystkie pieniądze do nas dotarły? Czy będą one, powiem tak brzydko: odhaczane wraz z realizacją kolejnych projektów realizowanych z kolejnych transz? Czy już nie musimy się tymi kamieniami milowymi w związku z tym, co powiedziała pani von der Leyen przejmować?

PIENIĄDZE Z KPO: DLA KOGO I POD JAKIMI WARUNKAMI (ROZMOWA) — źródło: BIZNES24

JP: No nie. Kamienie milowe są do zrealizowania. Zobowiązał się do tego rząd premiera Mateusza Morawieckiego. I my tutaj musimy się tego trzymać. Chociaż tak, jak również pani minister informowała już w mediach, rozpoczynamy proces rewizji Krajowego Planu Odbudowy. Komisja Europejska się na to zgodziła. Dwa lata, ponad dwa lata opóźnienia spowodowały, że nie jesteśmy w stanie realizować harmonogramów i niektórych inwestycji czy reform w takim tempie, jak to było zaplanowane w 2021 czy 2022 roku. Więc w tej chwili będziemy renegocjować z Komisją Europejską zarówno tempo wdrażania niektórych reform, jak i ich zakres.

NG: A to będzie wyglądało, Panie ministrze, reforma, transza – KPO, reforma, transza – KPO? Czy te środki będą napływały niezależnie?

JP: Pani redaktor, właśnie chciałem o tym powiedzieć, że środki mogą być uruchamiane w kolejnych wnioskach o płatność na podstawie kolejnych wniosków o płatność, jeżeli zrealizowane są kolejne kamienie milowe, kolejne reformy, kolejne inwestycje. Tak, więc przed każdym wnioskiem o płatność Komisja Europejska będzie sprawdzała, czy to, do czego się zobowiązaliśmy w danym czasie, zostało zrealizowane.

Więc my w tej chwili dostosowujemy swoje działania do tych zobowiązań, które podjęliśmy, ale również będziemy prosili Komisję Europejską, żeby w niektórych reformach czy niektórych inwestycjach trochę nam te zapisy zmieniła.

NG: To zerknijmy może w głąb tych kamieni. One są podzielone na obszary: Odporność i konkurencyjność gospodarki, zielona energia i zmniejszanie energochłonności, transformacja cyfrowa, dostępność i jakość ochrony zdrowia, zielona i inteligentna mobilność. No, a poszczególne zadania są przypisane do resortów.

Zerknęłam sobie w ten pod Państwa resortem. No i mamy tutaj kamień: „Wejście w życie ustawy o zrównoważonym rozwoju miast wyznaczającej cele i kierunki i zasady realizacji oraz mechanizmy koordynacji dla zielonej transformacji.” No, dość szeroko. Co to będzie ten zrównoważony rozwój? Jakich rewolucji można się doszukiwać czy wyczekiwać, może lepiej byłoby powiedzieć tutaj.

JP: To są ustawy, które muszą być przyjęte po to, żeby przeprowadzać reformy. Powiedziała pani tutaj o zielonej transformacji. Akurat mój departament, zajmujemy się jeszcze ważniejszą kwestią chyba dla Polek i Polaków, a mianowicie służbą zdrowia i tym komponentem, bo wymieniła pani wcześniej komponenty. Jest ich siedem w Krajowym Planie Odbudowy. I zobowiązaliśmy się do przeprowadzania konkretnych reform, a nagrodą za wprowadzanie reform są inwestycje, które możemy realizować.

NG: To, Panie ministrze, co się zmieni w zakresie ochrony zdrowia po tym, jak uda nam się wdrożyć te zaplanowane reformy? Co istotnego zauważą Polacy, zauważą Polki za te dwa lata?

JP: Zobowiązaliśmy się do zreformowania sieci szpitali w taki sposób, ażeby nie nadmiernie nie konkurowały ze sobą, a również zapewniły pełną dostępność usług dla Polek i Polaków. Można podzielić ten komponent na trzy zasadnicze kwestie, a mianowicie: Krajowa Sieć Onkologiczna. I tu ustawa jest już w Sejmie, w najbliższym czasie zostanie uchwalona i powołamy sieć szpitali, które będą mogły uzyskać dofinansowanie na inwestycje, które pomogą im lepiej wykonywać usługi czy na wyższym poziomie usługi, oczywiście w zakresie leczenia onkologicznego.

To samo dotyczy leczenia kardiologicznego. Krajowa Sieć Kardiologiczna – również ustawą jesteśmy zobowiązani ją powołać. Jak również musimy wprowadzić sieć szpitali, w skład, której będą wchodziły zarówno te szpitale powiatowe, jak i specjalistyczne, wojewódzkie czy też resortowe w taki sposób, ażeby nie dublować ich zadań. Żeby ta sieć była absolutnie komplementarna i wydolna finansowo, bo na ten moment, jak wiemy, nie jest i są wielkie problemy z utrzymaniem płynności finansowej tych placówek.

Po wprowadzeniu tych reform będziemy mogli liczyć na środki finansowe, które będziemy mogli inwestować zarówno w sprzęt, wyposażenie, jak i w prace budowlane, jeżeli takie będą niezbędne. Kolejnym elementem jest dalsza cyfryzacja ochrony zdrowia i wprowadzanie systemów, które będą sprzyjały sprawnemu zarządzaniu całym systemem i przepływowi informacji.

Tu trzeba powiedzieć, że wiele w ostatnich latach się zadziało, ale jeszcze mamy sporo do zrobienia. Również Komisja Europejska uznała naszą potrzebę wspomagania kształcenia specjalistów: lekarzy, pielęgniarek, bowiem mamy olbrzymi niedobór specjalistów na rynku. A więc różnego rodzaju zachęty, również finansowe, nawet w postaci stypendiów dla studentów medycyny, ale również inwestycje w infrastrukturę edukacyjną w placówkach kształcących czy w uczelniach kształcących w zakresie służby zdrowia. Tak więc cały wachlarz działań, które musimy podjąć. W nagrodę otrzymamy środki europejskie.

NG: To już tak na koniec. To jest potężna praca legislacyjna, ale też potężna praca, już później wykonawcza, jeżeli chodzi o realizowanie tych wszystkich postanowień zawartych w poszczególnych reformach. I tutaj pewnie spora rola przypadnie polskim firmom, polskim przedsiębiorcom, którzy będą rozbudowywali szpitale, którzy będą dostarczać chociażby oprogramowanie. Pytanie: Gdzie szukać konkursów, gdzie się rozglądać za przetargami do realizacji poszczególnych elementów tego wielkiego programu?

JP: Zacznę pani redaktor od tego, że te duże środki, które zasilą polską gospodarkę, będą do wykorzystania przez polskie firmy, na pewno pozytywnie wpłyną na wzrost gospodarczy w kraju i na kondycję naszych przedsiębiorstw. Przetargi będą organizowane przez poszczególne resorty, które poszczególne komponenty wdrażają, jak również często przez samorządy czy też inne podmioty, które będą dysponowały środkami Krajowego Planu Odbudowy. Trzeba powiedzieć, że część tych przetargów i część działań już się rozpoczęła.

NG: Jacek Protas, resort funduszy i polityki regionalnej. Dziękuję bardzo.

JP: Dziękuję bardzo. Pozdrawiam serdecznie.