ŁAD, PODATKI I PRAKTYKA - TRANSAKCJE RAJOWE (ROZMOWA)

NATALIA GORZELNIK, BIZNES24: Zapraszam na program Ład, Podatki i praktyka. Za nami mocno pogmatwany podatkowo rok, a przed nami kolejne zmiany. Są jednak i dobre wieści, między innymi dotyczące uchylenia kontrowersyjnych przepisów dotyczących pośrednich transakcji rajowych. Co jeszcze jest ważne na koniec roku dla spółek handlujących z zagranicą? O tym porozmawiam z moim i Państwa gościem, którym jest Magdalena Dymkowska, partner w Zespole Cen Transferowych w MDDP. Dzień dobry.

MAGDALENA DYMKOWSKA, MDDP: Dzień dobry, witam.

TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ

NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24

NG: Dlaczego wprowadzenie przez resort finansów obowiązku weryfikacji pośrednich transakcji rajowych wzbudziło tyle zamieszania? Z jakimi trudnościami wiązała się realizacja, czy próba realizacji tych przepisów?

MD: Te przepisy zostały wprowadzone 1 stycznia 2021 roku i wiązały się z wieloma obowiązkami dla podatników, które były tak naprawdę bardzo trudne do spełnienia. Przepisy te nakładały na podatników konieczność weryfikacji, czy kontrahenci, z którymi podatnicy realizują różnego rodzaju transakcje, nie realizują takich transakcji z podmiotami z rajów podatkowych. (…)

NG: Ale mówimy o wszystkich kontrahentach?

MD: Wszystkich kontrahentach. Dokładnie tak. Czyli trzeba było do każdego kontrahenta, z którymi mieliśmy transakcje czy obroty powyżej jakiejś wartości, ale ta wartość też była ustawiona na dosyć niskim poziomie; trzeba było zapytać takiego kontrahenta, czy nie realizuje on transakcji z podmiotem z raju podatkowego, bądź też czy rzeczywisty właściciel takiego kontrahenta nie jest w raju podatkowym. Więc te obowiązki były bardzo trudne do spełnienia i od samego początku, jak tylko te przepisy zostały wprowadzone, i podatnicy, i doradcy podatkowi zwracali ministerstwu uwagę, że tak naprawdę te przepisy nie wniosą nic nowego oprócz zwiększonych obowiązków administracyjnych. No i też zagraniczni kontrahenci – jak z nimi rozmawialiśmy, że takie przepisy u nas będą, to byli bardzo zdziwieni, zastanawiali się, jaki jest sens wprowadzania tych przepisów.

NG: Na szczęście za nami? W sensie już nie ma konieczności na koniec roku pisania uprzejmie do każdej osoby, z którą prowadzimy handel, żeby napisała nam, że nie prowadzi transakcji rajowych?

MD: Tak, dokładnie. Na szczęście po półtora roku, trochę to trwało. Natomiast tutaj na tym przykładzie widać, że kropla drąży skałę i warto walczyć o to w co się wierzy. Ministerstwo Finansów wycofało się z tych przepisów i w ramach tej nowelizacji Polskiego Ładu, która miała miejsce teraz, w październiku 2022, te przepisy zostały uchylone z mocą wsteczną, co zdarza się bardzo rzadko. Czyli tak naprawdę można powiedzieć, że one nigdy nie zaistniały. (..)

NG: A co z transakcjami bezpośrednimi? Transakcjami rajowymi tej drugiej kategorii?

MD: Tutaj te przepisy pozostały, te przepisy mają rację bytu, ponieważ rzeczywiście jeżeli mamy transakcje z rajami, no to jesteśmy tego świadomi i możemy tutaj wypełnić różnego rodzaju obowiązki. Te przepisy zostały. Natomiast to, co warto podkreślić to też to, że podniesiono próg wartościowy, którego przekroczenie obliguje nas do wypełnienia obowiązków dotyczących bezpośrednich transakcji rajowych. Więc podniesiono ten próg ze 100 tysięcy do 500 tysięcy, natomiast to dalej w ujęciu rocznym jest kwota, którą bardzo łatwo przekroczyć.

NG: No właśnie. Pytanie czy zawsze jesteśmy świadomi tego, że podejmujemy, czy wchodzimy w relacje handlowe z rajem podatkowym?

MD: No właśnie, część podatników w ogóle nie jest świadoma tego faktu… Nie jest świadoma tego faktu, że wejście w takie relacje z podmiotem z raju może wiązać się z obowiązkami z zakresu cen transferowych. Ceny transferowe kojarzą się podatnikom z transakcjami z podmiotami powiązanymi. Natomiast właśnie bezpośrednie transakcje rajowe są takim wyjątkiem. Czyli jeżeli mamy transakcję z rajem podatkowym, to ona podpada pod te regulacje, nawet jeżeli realizujemy ją z podmiotem niepowiązanym. Czyli może się okazać, że jesteśmy takim podatnikiem, który w ogóle nie ma podmiotów powiązanych, nigdy nie zajmował się tematyką cen transferowych. Natomiast w ramach naszej bieżącej działalności realizujemy wymianę towarów czy usług z podmiotem z raju podatkowego i wartość ta przekracza właśnie te 500 tysięcy złotych w ujęciu rocznym. Więc wielu podatników nie jest świadomych, że takie obowiązki ma, ponieważ myśli, że ceny transferowe, podmioty powiązane… „Mnie, to nie dotyczy”.

NG: W jakich najczęściej kierunkach możemy spodziewać się problemów związanych właśnie z tym, że nie jesteśmy do końca pewni, że jakiś obowiązek przed sobą mamy i jakie kary w związku z tym się wiążą? Gdybyśmy mogli na jakimś przykładzie pokazać.

MD: Oczywiście. Tutaj rzeczywiście jest tak, że na liście rajów podatkowych jest wiele egzotycznych krajów czy terytoriów, z którymi ta wymiana handlowa występuje niezmiernie rzadko. Natomiast są tam też takie kraje i terytoria, jak np. Hongkong, z którymi ta wymiana handlowa w ramach bieżących operacji prowadzonych przez polskich podatników występuje relatywnie często. Możemy sobie wyobrazić sytuację, że jesteśmy dość małym podmiotem, który jest dystrybutorem różnego rodzaju części czy elektroniki i nabywamy takie towary właśnie od podmiotu z Chin, który np. ma swoją siedzibę w Hong Kongu. I w takim wypadku może się okazać, że nie jesteśmy świadomi tego, że mamy obowiązki z zakresu cen transferowych. Kary, jakie się wiążą z tym, to są głównie kary z kodeksu karno-skarbowego. Natomiast niedopełnienie tych obowiązków w ekstremalnych przypadkach może doprowadzić do nałożenia nawet wielomilionowych kar. Więc warto tutaj być uważnym i czujnym i wypełnić te obowiązki, bo one tak naprawdę relatywnie nie zajmują dużo czasu. Natomiast po ich wypełnieniu możemy już spać spokojnie, że te milionowe kary rzeczywiście są tylko teorią.

NG: To może powiedzmy o samych tych obowiązkach, które są przed firmami w zakresie cen transferowych, właśnie: czym warto zająć się na koniec roku, co warto przypilnować, co musimy zrobić na koniec roku?

MD: To jest tak naprawdę dla tych podatników, którzy mają rok obrotowy zbieżny z rokiem kalendarzowym. Termin na wypełnienie obowiązków z zakresu cen transferowych za rok poprzedni. Czyli teraz w grudniu 2022 podatnicy mają termin na wypełnienie obowiązków dotyczących poprzedniego roku, czyli roku 2021. I co należy zrobić? Przede wszystkim należy przygotować lokalną dokumentację cen transferowych dla tych właśnie transakcji objętych obowiązkiem wraz z analizą, która uzasadnia rynkowość rozliczeń stosowanych w tych transakcjach. Należy również złożyć do organów podatkowych informacje o cenach transferowych. To jest rodzaj deklaracji dotyczących cen transferowych i tą deklarację składamy do organów podatkowych w terminie do końca grudnia. Oprócz deklaracji o cenach transferowych musimy złożyć również oświadczenie, w którym poświadczamy, że mamy dokumentację,( że sporządziliśmy dokumentację) i że ceny stosowane w transakcjach są cenami rynkowymi.

NG: A z jakimi najczęściej problemami wiąże się cały ten proces? Na co najczęściej zwracają uwagę przedsiębiorstwa, które w ten sposób zaczynają czy raportują swoje transakcje?

MD: Pierwszym takim problemem, z którymi spotykają się przedsiębiorcy, to jest to, że bardzo często nie identyfikują wszystkich transakcji, które są objęte takim obowiązkiem. Czyli właśnie są to transakcje rajowe. Wielu podatników tak, jak rozmawialiśmy może być nieświadomych, że ten problem ich dotyczy. Poza tym, nawet jeśli już jesteśmy na gruncie tych transakcji z podmiotami powiązanymi, są też takie transakcje czy rozliczenia, które w takim powszechnym rozumieniu nie są kojarzone z pojęciem „transakcja”. To są np. różnego rodzaju transakcje kapitałowe, które wiążą się np. z podwyższeniem kapitału, z aportem, ze sprzedażą, wymianą udziałów. Jeżeli taka transakcja jest realizowana między podmiotami powiązanymi, to ona też powinna zostać objęta i dokumentacją, i analizą, i zaimportowana w formularzu TPR. Ostatnim obowiązkiem jest też to, że te analizy, czyli uzasadnienie rynkowego charakteru – też bardzo często okazuje się, że te analizy, które mają podatnicy mogą być już nieważne. Więc też zwracamy uwagę, żeby przed końcem roku sprawdzić ważność swoich analiz i potwierdzić, że wszystkie transakcje, które są objęte obowiązkiem, są przez nas „zaopiekowane”.

NG: Dziękuję pięknie za rozmowę. Moim i Państwa gościem była Magdalena Dymkowska, partner w Zespole Cen Transferowych w MDDP. Dziękuję Pani bardzo.

MD: Dziękuję również.

Inwestujesz? Notowania na żywo, opinie analityków i wszystko, co ważne dla Twojego portfela!

Telewizja dostępna w sieciach kablowych, na platformach satelitarnych, oraz w Internecie.