MARCIN DOBROWOLSKI, BIZNES24: Komisja Europejska zaproponuje zmiany legislacyjne w Zielonym Ładzie. Łączymy się z Januszem Wojciechowskim, komisarzem Unii Europejskiej ds. rolnictwa. Dzień dobry Panie komisarzu, witam W BIZNES24.
JANUSZ WOJCIECHOWSKI, KOMISJA EUROPEJSKA: Dzień dobry panu, dzień dobry Państwu.
TO JEST AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ
NA ANTENIE TELEWIZJI BIZNES24
MD: Panie komisarzu, gorący temat, giełdowy, co prawda, spółki LPP pokazuje, jak ważny jest dla nas wciąż wątek rosyjski i zarabianie na handlu z tym właśnie krajem. Dlatego od tego tematu, ale w kontekście rolnictwa chciałbym zacząć. Panie komisarzu, czy jest i ewentualnie, od kiedy szansa na całkowite embargo importu żywności z Rosji do Unii Europejskiej?
CZYTAJ TEŻ: CZARNY PIĄTEK DLA LPP (ROZMOWA)
JW: No, to wymaga decyzji zmiany decyzji politycznej, która została podjęta w czerwcu 2022 roku, a mianowicie takiej decyzji, że żywność jest wyłączona z sankcji. Rada Europejska, (bo to przywódcy państw członkowskich podjęli taką decyzję) uznała, że Unia Europejska powinna uniknąć takiego zarzutu, że z powodu embarga naraża jakieś regiony świata zaopatrywane przez Rosję na głód i w związku z tym taka decyzja została wtedy świadomie podjęta.
Jest jeszcze drugi aspekt, który też trzeba wziąć pod uwagę. Otóż Unia Europejska nie tylko importuje z Rosji produkty rolne, ale również je eksportuje i to czterokrotnie więcej niż importuje. Unijny eksport towarów rolno-spożywczych do Rosji to jest około 7 miliardów euro. Import niespełna 2 miliardy. I podobna jest skala w Polsce. Jeżeli weźmiemy Polskę, to polski eksport rolno-spożywczy do Rosji to jest około 600 milionów euro, import: 160 milionów.
Podobne wielkości, tylko znacznie mniejsze, ale są z Białorusią, np. polski eksport do Białorusi rolno-spożywczy to jest 252 miliony euro, a import 86 milionów. Wobec tego trzeba wziąć wszystkie okoliczności pod uwagę, również te, że Rosja może wtedy zareagować adekwatnym, wzajemnym odpowiednikiem embarga i mogą być problemy w niektórych branżach rolnych.
MD: No tak. Czyli jednak potencjalne embargo na towary rolne z Rosji mogłoby doprowadzić do utraty tego rynku przez producentów żywności na terenie Unii Europejskiej i w konsekwencji do pogorszenia jeszcze sytuacji rolników, którzy protestują wobec europejskiego Zielonego Ładu. Zielonego Ładu, w którym mają nastąpić zmiany. Jakie to będą zmiany? Jakie zmiany zaproponuje Komisja Europejska?
JW: Ja tylko dodam jeszcze jedno zdanie do tych kwestii handlu z Rosją. Otóż, jeśli chodzi o zboże, to Rosja około 2,5 miliona ton eksportuje do Unii Europejskiej zboża i nasion oleistych, przy czym do Polski to są naprawdę niewielkie ilości. To jest kilka tysięcy ton, dosłownie. Trzy i pół tysiąca ton zbóż i cztery tysiące ton nasion oleistych było w 2023 roku. A więc to nie jest w żadnym razie okoliczność, która destabilizuje rynek, zwłaszcza w Polsce.
Natomiast oczywiście z powodów moralnych, takich choćby solidarności z Ukrainą są oczywiście względy, żeby poważnie rozważyć ten zakaz, ale to wymaga twardej decyzji politycznej podjętej na poziomie przywódców, na poziomie Rady Europejskiej. Teraz, jeśli chodzi o te działania związane z Zielonym Ładem, chociaż raczej mówię o zielonej reformie wspólnej polityki rolnej, bo Zielony Ład to jest bardzo szerokie pojęcie, bardzo szeroki program, od energetyki wodorowej poczynając, a na ochronie pszczół kończąc, więc to to pojęcie Zielony Ład nie jest precyzyjne.
Kilka elementów tej zielonej transformacji zostało poddanych rewizji i zmiany, które z mojej inicjatywy Komisja Europejska już przyjęła, dotyczą generalnie tego, że niektóre warunki, czyli to, co rolnik po to, żeby otrzymać dopłaty, był obowiązany spełnić, teraz będzie mógł to robić dobrowolnie w ramach tzw. ekoschematów. Czyli będzie miał za to płacone, jeśli będzie chciał to wprowadzić. To dotyczy tego ugorowania, co, do którego najwięcej było skarg. 4% gruntów miało być wyłączone z produkcji obowiązkowo, jako warunek otrzymania dopłat bezpośrednich. Teraz będzie to dobrowolny ekoschemat. Rolnik będzie mógł do tego przystąpić i wtedy będzie miał płacone dodatkowe fundusze za udział w tym ekoschemacie.
Będą również zmiany w innych warunkach – płodozmian obowiązkowy będzie można zastąpić dywersyfikacją upraw. Taki warunek okrywy zimowej, na który rolnicy też się skarżyli, czyli nie można było zaoranej ziemi zostawić na zimę, teraz on będzie elastycznie stosowany. Państwa członkowskie będą mogły sobie wybierać inne okresy, jeśli uznają, że one są bardziej właściwe. Będzie można to też regionalnie różnicować. Gospodarstwa do 10 hektarów wyłączone z kontroli. Państwa członkowskie będą mogły nie badać, czy te gospodarstwa przestrzegają wymogów środowiskowych. Większa elastyczność planów strategicznych, czyli możliwość większej liczby zmian. To są te główne kwestie i one wychodzą naprzeciw postulatom protestujących rolników. To są duże zmiany.
MD: To są propozycje, jak Pan powiedział. Tak to wynika z Pańskich słów. Kiedy te zmiany będą mogły wejść w życie?
JW: Musi je przyjąć Parlament Europejski i rada, bo to jest zmiana rozporządzeń unijnych. Pierwsza zmiana od początku, kiedy one zostały uchwalone w 2021 roku, więc myślę, że to nastąpi w kwietniu. Przygotowaliśmy ten projekt z takim przekonaniem, że jeszcze obecny Parlament Europejski zdąży przyjąć swoje stanowisko.
Rada, czyli państwa członkowskie również. To wejdzie w życie od 2025 roku, ale ze skutkiem już, w 2024, bo tam jest też zawarty taki przepis, że rolnicy, którzy nie spełnią tych wymogów warunkowości w zakresie ugorowania, płodozmianu, tej okrywy zimowej jeszcze tam są, już może mniej takie bardziej techniczne warunki, nie będą ponosili sankcji. A więc w zasadzie można powiedzieć, że to będzie uchwalone i wejdzie w kwietniu w życie w przyszłym roku, ale jego skutki będą działały wstecz i obejmują już obecny rok. To jest bardzo, bardzo daleko idące wyjście naprzeciw.
MD: Dziękuję Panie komisarzu. Janusz Wojciechowski, komisarz Unii Europejskiej był naszym gościem.
JW: Dziękuję bardzo.
Masz firmę? Nie przegap ważnych informacji dla Twojego biznesu.
Telewizja dostępna w sieciach kablowych, na platformach satelitarnych, oraz w Internecie.
Kup dostęp online do telewizji BIZNES24
Tylko 11,99 zł za miesiąc, 99 zł za roczny dostęp przez stronę BIZNES24.TV
